top of page

Jak rozmawiać z cudzoziemcem? Międzykulturowość dla administracji.

Polska przestaje być krajem homogenicznym kulturowo. Już niemal 4 miliony mieszkańców naszego kraju to obcokrajowcy. 1,2 miliona z nich jest zarejestrowane w ZUS jako osoby pracujące, kolejne setki tysięcy poszukują pracy, a ponad 100 tysięcy studiuje na polskich uczelniach. Wśród najnowszych imigrantów dominują przybysze z Ukrainy, Białorusi, Rosji, Kolumbii, Nepalu, Indii, Filipin, Bangladeszu, Uzbekistanu i Gruzji.

 

W tak zróżnicowanym społeczeństwie zmieniają się wzorce komunikacyjne, modele negocjacji i mediacji, a także modele uczestnictwa w życiu społecznym. Jednocześnie nowi mieszkańcy zanurzeni do tej pory we własnych kulturach zderzają się z takimi zjawiskami jak stereotypy i uprzedzenia, szok kulturowy, czy błędy atrybucyjne.


Część cudzoziemców widzi, słyszy, czuje i komunikuje się w zupełnie odmienny sposób, niż Polacy. Te same gesty, słowa i zachowania mogą zatem oznaczać coś innego, a dodatkowo - część z nich może nie podlegać tym samym wzorcom kognitywnym, którym podlegamy my. Mogą zatem fizycznie nie widzieć pewnych kolorów i nie ulegać niektórym złudzeniom (na których bazują nasze mapy i instrukcje), nie słyszeć pewnych dźwięków. Komunikacja może być zatem utrudniona. Bez świadomości zróżnicowania kulturowego narażamy się na brak obustronnego zrozumienia, niecierpliwość wywołaną brakiem możliwości porozumienia i komunikowania się na responsywnym poziomie. 

Czego dotyczy szkolenie?

Kompetencje międzykulturowe to umiejętność dostrzegania wpływu kultury na nas samych i na członków innych kultur w danym zakresie działania (komunikacja, relacje zawodowe, negocjacje, obsługa klienta).

 

Można ją wypracować i ćwiczyć na trzech poziomach: świadomość kulturowa (1), komunikacja międzykulturowa (2), zarządzanie wielokulturowością (3).

2

Informacje organizacyjne

  • Trenerka: dr Joanna Frączek-Broda.

  • Długość szkolenia: w zależności od wybranego formatu szkolenia trwa ono od godziny (webinar) do pięciu dni szkoleniowych.

  • Miejsce szkolenia: szkolenia odbywają się w stacjonarnie, w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie lub w innej wybranej przez klienta lokalizacji lub formule online na wybranej platformie. 

  • Uczestnicy: Maksymalna liczba uczestników jest ograniczona wymaganiami formuły szkoleniowej oraz miejscem lub platformą szkoleniową. 

  • Webinar (w zależności od wybranej platformy): 50-200 osób. ​

  • Webinar z sesją Q&A lub webinar interaktywny (w zależności od wybranej platformy): 50 osób.

  • Szkolenie online z elementami warsztatowymi: 24 osoby.

  • Wykład stacjonarny: 60 osób (wyjątkiem są uczelnie). 

  • Stacjonarne szkolenie z warsztatem: 24 osoby. 

  • Języki szkolenia: polski lub angielski. W razie zapotrzebowania na szkolenie w innym języku możliwe jest wspomaganie szkolenia przez tłumacza. ​

3

Główny cel szkolenia

Podniesienie kompetencji pracowników obsługujących obywateli państw trzecich w zakresie obsługi klienta wielokulturowego oraz budowania autorytetu urzędnika jako przedstawiciela władz polskich, z którymi styka się cudzoziemiec po przyjeździe do Polski; zwiększenie wrażliwości i podniesienie kompetencji komunikacyjnych w obszarze wielokulturowym i zapoznanie z komunikacją w różnych kulturach „Jak

mówić do cudzoziemców, żeby nas słuchali i jak ich słuchać, żeby wiedzieli, że chcemy im pomóc"- np. jak tłumaczyć cudzoziemcom skomplikowane procedury z elementami mediacji wielokulturowych.

4

Jakie tematy poruszamy?

  • Zróżnicowanie kulturowe wśród klientów administracji.

  • Świadomość międzykulturowa.

  • Głębokie zróżnicowanie w zarządzaniu i komunikacji.

  • Tożsamość kulturowa oraz jej wpływ na komunikację i zarządzanie.

  • Wymiary kultury i ich praktyczne zastosowanie (“wzór na kulturę” - jak zmierzyć kultury i jak wyciągać wnioski dla komunikacji i zarządzania?).

  • Komunikacja międzykulturowa - jak rozmawiać z klientem z odmiennej kultury.

  • Przeszkody w komunikacji;

    • komunikacja werbalna i niewerbalna,

    • uprzededznia i stereotypy,

    • cztery etapy wejścia w kulturę.

  • Zasady pracy w środowisku zróżnicowanym kulturowo.

  • Obsługa klienta w środowisku wielokulturowym.

  • Radzenie sobie z problemami w międzykulturowym środowisku.

  • Przygotowanie środowiska pracy do współdziałania z pracownikami i klientami cudzoziemskimi.

5

W jakie umiejętności celujemy?

  • Komunikowanie międzykulturowe.

  • Obsługa pracownika i klienta cudzoziemskiego.

  • Zarządzanie wielokulturowym środowiskiem.

  • Prowadzenie właściwie sformułowanej komunikacji informacyjnej w wielokulturowym gronie.

6

Metody dydaktyczne

  • W zależności od wybranego formatu szkolenia:

  • Wykład.

  • Dyskusja.

  • Studia przypadków.

  • Warsztat. 

  • Burza mózgów.

  • Uczenie adaptacyjne.

  • Projektowanie z przewodnikiem.

  • Odwrócone uczenie się.

  • Uczenie się kierowane.

7

Konsultacje przedszkoleniowe

  • Przygotowanie programu każdego ze szkoleń z zakresu międzypoko-leniowości jest poprzedzone wywiadem przedszkoleniowym i ankietą przedszkoleniową.​

  • Zapoznajemy się ze specyfiką grupy, a następnie wspólnie projektujemy cele szkoleniowe i program szkolenia.

8

Składowe szkolenia

Szkolenia z zakresu kompetencji międzykulturowych składają się paru modułów, przy czym niektóre z nich są na wstępie rekomendowane Zamawiającemu. Pozostałe moduły pozostają w jego gestii - zdarza się zatem, że do szkolenia o zarządzaniu międzykulturowym włączana jest np. kwestia komunikacji zdalnej i hybrydowej, autoprezecji i dress-code'u w biurze, komunikacji zdalnej i zdalnego prezentowania treści lub komunikacji międzypokoleniowej w różnych kulturach.

Kultura i kultury

Wprowadzenie do zagadnienia. Definicja. Zastosowanie. Powiązania.

Różnice kulturowe

Etnocentryzm. Profile zniekształceń etnocentrycznych. Model Hofstede.

Model Gestelanda.

Komunikacja międzykulturowa

Komunikacja werbalna

i niewerbalna.

Czytanie i słyszenie.

Języki.

Model Meyer.

Zarządzanie międzykulturowe

Szok kulturowy. Uczenie się. Onboarding. Motywowanie. Delegowanie zadań.

Wsparcie prawne

i specjalistyczne.

9

Program szkolenia

I. KULTURA I KULTURY – wprowadzenie do świadomości międzykulturowej (CCA – Cross-cultural awareness).

  • Czym jest kultura i tożsamość kulturowa? Definicje kultur, wyjaśnienie znaczenia kultury dla odbioru świata.

  • Zróżnicowanie kulturowe – czym się tak naprawdę różnimy?

    • Warsztat: nasze zróżnicowanie kulturowe.

  • Typy kultur według R. Gestelanda z uwzględnieniem sposobów komunikowania się międzykulturowego i wewnątrzkulturowego – dlaczego, mimo że wszyscy jesteśmy ludźmi, oczekujemy czegoś zupełnie innego od rozmowy z pracownikiem urzędu? Czego oczekujemy?

    • Nastawienie do rozmówcy – jak budujemy relacje w różnych kulturach? Jak budujemy autorytet urzędnika jako przedstawiciela władz polskich w kontakcie z przedstawicielami odmiennej od polskiej kultur?

    • Nastawienie na cel – jak ujawniamy nasz cel i jak do niego dochodzimy?

    • Podejście do kwestii czasu – ile czasu to za dużo? Jak mało czasu to pośpiech? Czy tempo pracy świadczy o szacunku do klienta? W jaki sposób nawiązujemy relacje przez czas w różnych kulturach? Jak klienci chcą być obsługiwani w czasie? Autorytet urzędnika, a kwestia czasu w różnych kulturach.

    • Transakcyjność – na ile to już relacja, a na ile konieczność?  Miejsce autorytetu, szczerości i szacunku w relacji urzędnik-klient.

    • Tradycje i obyczaje – na ile mogę sobie pozwolić z klientem? Czego nie zaakceptuje? Urzędnik w tradycji różnych kultur – jakich zachowań oczekują przedstawiciele różnych kultur od pracowników administracji?

    • Kontekst komunikacji – czego nie słyszymy w komunikacji? Jakie znaczenia nadają naszym słowom klienci z innych kultur i dlaczego?

    • Warsztat: tworzymy mapę komunikacji z naszymi klientami.

  • Wymiary kultury według G. Hofsetede – czyli jak przewidzieć zachowania i potrzeby klienta z odmiennego kręgu kulturowego? Komunikacja międzykulturowa z klientem a…

    • dystans władzy, czyli czego oczekuje klient od urzędnika i urzędniczki? Jak w jego/jej/ich kraju rozmawia się z urzędnikiem? Jak objawia się władza i zwierzchność?

    • unikanie niepewności, czyli dlaczego niektóre nacje oczekują za dużo, a niektóre nie wierzą zupełnie we współpracę z urzędem? Dlaczego w relacjach urzędnik/urzędniczka-klienci pojawia się frustracja i z czego ona wynika? Kiedy zbudujemy działającą obsługę klienta zagranicznego? Warunki prawne, zewnętrzne, ustawowe, a obsługa klienta,

    • indywidualizm i kolektywizm – dlaczego niektóre nacje pojawiają się w urzędzie tylko grupą? Dlaczego niektórzy nie potrafią rozmawiać z nami samodzielnie? Czym się różnicy od grup kolektywistycznych i jak to wpływa na komunikację w urzędzie? Czy to już groźba? Nadinterpretacje zachodzące po obu stronach komunikacji,

    • terminy i deadliny, czyli dlaczego dla niektórych nacji czas jest zjawiskiem płynnym? Jak wytłumaczyć konieczność związaną z terminami? Jak pomóc klientowi w czasowym dostarczaniu dokumentów/wypełnianiu zobowiązań wobec urzędu?

    • pobłażanie sobie i restrykcyjność, czyli jak budujemy opinię o urzędnikach i urzędzie w oczach klientów?

    • Warsztat: wskazówki do obsługi klienta ze wskazanej kultury.

  •  Czynniki wpływające na świadomość kulturową (i jak ją wypracować?):

    • Świadomość własnego zróżnicowania kulturowego – dlaczego należy znać własne zróżnicowanie i jak to wpływa na komunikację?

    • Świadomość istnienia i wpływu na własne oceny, zachowania i działania odruchowe:

    • Własnego i charakterystycznego dla innych kultur profili zniekształceń etnocentrycznych i poznawczych:

    • Jak różne kultury podchodzą do takich kwestii jak czystość (postrzegana jako czystość higieniczna i czystość ducha), inteligencja, mądrość i wnioskowanie, obowiązki i zobowiązania, agresja?

    • Jak różne kultury widzą (ogłoszenia, mapy, dokumenty, adresy, daty, kolory itd.)?

    • Warsztat: czy ja widzę to, co Ty?

    • Co jest trudne dla zrozumienia dla obcokrajowca, a łatwe do uzupełnienia dla nas?

    • Dlaczego jasne (dla nas) instrukcje są często niezrozumiałe dla klientów zagranicznych?

    • Warsztat: praca na case study – co poszło nie tak w komunikacji?

    • Jak poprawić komunikację wizualną z klientami?

    • Warsztat: poprawiamy nasze komunikaty.

    • Dlaczego dla wielu kultur to, co zostało powiedziane nie jest tak istotne jak to, co zostało przemilczane? Jak się tego dowiedzieć?

  • Poziom wykształcenia, poziom tolerancji, poziom uprzedzeń – jak podnieść swoje kompetencje międzykulturowe? Czy to jest możliwe?

  • Podatność na stereotypizację i uprzedzenia:

    • Stereotypy, uprzedzenia, ślepota kulturowa, autostereotypy, etnocentrym – jak zwalczać zakorzenione we własnym umyśle stereotypu i uprzedzenia? Jak nie dopuszczać stereotypizacji do głosu w czasie obsługi klienta? Jak przebić się przez warstwę uprzedzenia (obustronnego)?

    • Warsztat: jak Cię odbieram? Jakie wyciągam wnioski? 

 

II. KOMUNIKACJA MIĘDZYKULTUROWA, czyli jak rozmawiać z przedstawicielem odmiennej kultury?

  • Kompetencja międzykulturowa (CCC – Cross-culture Competence). Czym jest kompetencja międzykulturowa i dlaczego warto się w nią wyposażyć? Co nam daje CCC w pracy urzędu?

  • Droga od świadomości kulturowej do komunikacji międzykulturowej i kompetencji międzykulturowej – kiedy zaczynam być świadom_ międzykulturowo? Od czego zacząć?

  • Błędy atrybucyjne – dlaczego mierzymy inne kultury własną miarą? Po co nam takie działanie? Jak je osłabić w komunikacji? Praca na założeniach i przekonaniach.

    • Warsztat: widzę – czuję – działam?

  • Przeszkody w komunikacji międzykulturowej – manifestacje kultury. Jak i dlaczego te same znaczenia ukrywamy pod innymi zachowaniami i przekazami? Jak przejrzeć poza kulturę?

  • Szok kulturowy, a komunikacja międzykulturowa. Czy każdy doświadczy szoku kulturowego? Jakie są objawy szoku kulturowego?

    • Neutralizacja szoku kulturowego, czyli jak wspierać klientów z szokiem kulturowym?

    • Integracja, adaptacja, czy asymilacja (i dlaczego nie chcemy dążyć do asymilacji?). Co możemy zrobić, aby współpraca międzykulturowa przebiegała płynniej? Jakie praktyki blokują kontakt?

    • Warsztat: Friends&Foe.

    • Warsztat: Mapa sąsiedztwa urzędu.

  • Komunikacja międzykulturowa w praktyce.

  • Komunikacja werbalna.

    • Elementy procesu komunikowania.

    • Jak informować w komunikacji międzykulturowej?

    • Jak tworzyć teksty i komunikaty skierowane do cudzoziemców?

    • Warsztat: Budujemy zrozumiały przekaz.

    • Komunikacja, a cisza. Znaczenie ciszy w kulturach poza Polską.

    • Style komunikacyjne i negocjacyjne charakterystyczne dla kultur. Jak sobie radzić z różnymi stylami komunikacyjnymi poszczególnych kultur?

    • Warsztat: Mowa – działanie.

  • Poziomy procesu komunikowania.

  • Komunikacja interpersonalna i instytucjonalna, czyli dlaczego inaczej wygląda komunikacja z cudzoziemcem poza urzędem? Co możemy zrobić, żeby komunikacja instytucjonalna była prostsza dla klientów?

  • Umiejętności przydatne w komunikacji międzykulturowej.

  • Komunikacja niewerbalna:

    • Co przekazujemy swoim ciałem? I dlaczego nie jest to podobne na całym świecie? Kinezjetyka: mowa ciała, mimika, gestykulacja, ruchy ciała, spojrzenie.

    • Świadoma praca z ciałem wspierająca budowanie porozumienia (NVC) i autorytetu (RAB).

    • Warsztat: Nagranie. Analiza grupowa znaczenia mowy ciała dla różnych kultur.

    • Warsztat: kalambury międzykulturowe.

    • Czy to jak mówimy ma inne znaczenie w innych regionach? Dlaczego? Czym się różni operowanie głosem w różnych częściach świata? Jak operowanie głosem „ustawia” naszą relację? Jak manifestuje się władza i autorytet? Parajęzyk: ton, barwa, wysokość, natężenie głosu.

    • Warsztat: język urzędu – język komunikacji.

    • Jak wygląd wpływa na odbiór w różnych kulturach? Z czego możemy zrezygnować bez pogwałcenia polskiej kultury? Bezpieczny wygląd? Istnieje takie zjawisko? Samoprezentacja: wygląd fizyczny człowieka.

    • Jak władza i autorytet manifestuje się w dotykaniu się ludzi. Czego unikać? Czy niewinny dotyk może wyrządzić krzywdę? Doprowadzić do agresji? Dotyk w różnych kulturach.

    • Stoisz za blisko, czy za daleko? Jak uniknąć bliskościowego faux-pass? Proksemika: dystans interpersonalny, relacje przestrzenne między ludźmi.

    • Warsztat: Pokonanie własnej bariery dystansu.

    • Ja mam zegarek, a Ty masz czas? Jak czas jest odbierany w różnych kulturach? Dlaczego niektórzy klienci naciskają już po dwóch dniach na rozwiązania, podczas gdy inni nie rozumieją terminów, których muszą dochować? Jak pomóc klientom w zarządzaniu czasem w polskim urzędzie? Chronemika: czas jako sygnał komunikacyjny, kulturowe filozofie czasu.

    • Jak zorganizować fizyczne środowisko pracy, żeby łatwiej było się komunikować z przedstawicielami głównych kręgów kulturowych? Elementy otocznia: temperatura, oświetlenie, wpływ tych czynników na zachowania ludzi.

    • Warsztat: Scena komunikacji. Adaptacja sceny.

    • Jakie znaczenie ma to, kto mówi? Czy płeć wpływa na komunikację? Jak komunikować się międzypłciowo w urzędzie? Różny ubiór i dopuszczalne zachowania dla kobiet i mężczyzn? Różne płcie w różnych kulturach? Płeć i role płci w kulturach. Płeć i role płci w wybranych kulturach.

    • Podsumowanie.

 

III. ZASADY PRACY W ŚRODOWISKU ZRÓŻNICOWANYM KULTUROWO.

 

  • Zasady współpracy międzykulturowej – wskazówki praktyczne.

  • Radzenie sobie z problemami w międzykulturowym urzędzie – zmniejszanie uprzedzeń i budowanie więzi grupowej:

    • Sześć warunków, przy spełnieniu których kontakt istotnie zmniejsza uprzedzenia między grupami, pozwalając zbudować nowe jakościowo grupy mieszane kulturowo.

  • Mapa kultur jako narzędzie zarządzania relacją międzykulturową w urzędzie:

    • Komunikowanie: niski-wysoki kontekst, czyli czego nie usłyszał_m?

    • Ewaluacja: bezpośredni i niebezpośredni feedback negatywny, czyli dlaczego po prostu mi nie powiedział?

    • Wdrażanie: najpierw zasady, najpierw działanie, czyli dlaczego mamy tyle dokumentów?

    • Przywództwo: egalitarność-hierarchiczność, czyli dlaczego tak trudno o ustalenie akceptowalnych relacji między urzędnikiem/urzędniczką i klientem?

    • Decydowanie: konsensualne-odgórne, czyli dlaczego ciągle kwestionujesz moje zdanie?

    • Budowanie zaufania: oparte na zadaniach-oparte na relacjach, czyli dlaczego czasami nie uciekniesz od zbudowania relacji?

    • Niezgadzanie się: konfrontacyjne-niekonfrontacyjne, czyli dlaczego niektórzy się awanturują (mimo, że nie mają powodu), a niektórzy się poddają (mimo, że mają powód do niezadowolenia)?

    • Planowanie: czas linearny-czas elastyczny, czyli jak wspomóc zarządzanie czasem przez klientów?

    • Praktyczne wskazówki – podsumowanie.

    • Warsztat: mapa kultury urzędu vs mapa kultury naszego klienta.

    • Jak negocjować i mediować z różnymi kulturami dla dobra klientów, ich sprawy i dla dobra urzędu?

    • Warsztat: negocjacje i mediacje w praktyce.

  • Czy naprawdę o to Ci chodzi? Wydobywanie prawdziwych motywów klientów?

  • Ustalanie elastycznej współpracy z klientami.

    • Warsztat: granice zmian.

  • Radzenie sobie z problemami w środowisku wielokulturowym. Jak zareagować na agresję, dominację, kłótnię? Jak zareagować na łamanie polskich przepisów i norm kulturowych? Gdzie kończy się nasza elastyczność?

  • Warsztat: test – moje style radzenia sobie z konfliktem.

  • Warsztat: wyjście poza ustalony schemat komunikacji konfliktowej.

  • Przygotowanie środowiska pracy do inkluzywnej komunikacji i współpracy.

 

 IV. BUDOWANIE AUTORYTETU URZĘDNICZEGO W KONTAKCIE Z KLIENTEM ZAGRANICZNYM.

 

(Kwestia budowania autorytetu urzędnika będzie poruszana w czasie szkolenia w wielu podpunktach. Punkt czwarty jest dodaniem informacji i przećwiczeniem niektórych strategii budowania autorytetu w oparciu o podane już informacje. W sumie część szkolenia dotycząca budowania autorytetu urzędnika to około 3 godzin dydaktycznych).

 

  • Autorytet formalny i funkcjonalny – różne podejścia w odmiennych kulturach.

  • Eksperyment Millgrama – czym jest autorytet?

  • Eksperyment medialny z garniturem – jaką rolę ma ubiór i image w RAB? (ang. Rapid Authority Building)?

  • Komunikacja niewerbalna i prezencja w budowaniu autorytetu:

    • Jak wygląda osoba z autorytetem w różnych kulturach?

    • Jak zbudować autorytet za pomocą środków zewnętrznych?

    • Autorytet inaczej wygląda u mężczyzny, a inaczej u kobiety? Płeć w budowaniu autorytetu

    • Czy mogę wciąż być sobą i budować autorytet imagem spójnym z moimi wewnętrznymi przekonaniami?

  • Warsztat: Komunikuję się z autorytetem, ale nie autoratywnie!

  • Cechy lidera i urzędnika – kiedy warto sięgać po rozwiązania wypracowane przez biznes?

  • Rola zaufania w budowaniu autorytetu.

  • Obopólny szacunek – trudniejsze, niż to się wydaje?

  • Charyzma i energia w budowaniu autorytetu.

  • Poczucie własnej wartości i samoocena, a umiejętność budowania autorytetu.

  • Asertywność i komunikacja werbalna w pracy urzędnika.

  • Warsztat: analiza SWOT własnego autorytetu.

  • Warsztat: asertywne NIE.

  • Bariery komunikacyjne w pracy urzędniczej, które przekreślają możliwość zbudowania autorytetu.

  • Podsumowanie – autorytet jako zjawisko holistyczne – image-komunikacja-szacunek-asertywność-operowanie ciszą i komunikacją niewerbalną.  

 

PODSUMOWANIE.

Co mogę dla Ciebie zrobić?

Możemy umówić się na rozmowę telefoniczną, komunikację mailową lub spotkanie online w celu omówienia szkolenia dla Ciebie!

2024 Joanna Frączek-Broda. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Polityka prywatności.

bottom of page