Zróżnicowanie kulturowe szkół i uczelni. Jak pracować w wielokulturowej placówce edukacyjnej?

W polskich szkołach i uczelniach wyższych coraz częściej uczą się uczniowie i studenci zagraniczni. Część z nich pozostanie w Polsce, wykorzystując pozyskaną wiedzę na lokalnym rynku pracy, część (o ile nie uda im się właściwie zaadaptować do polskiego środowiska kulturowego) wyjedzie z Polski za granicę wywożąc swoją wiedzę, umiejętności, kompetencje i unikalny ogląd świata, które mógłyby przyczynić się do rozwoju naszego kraju.

Jednocześnie uczniowie i studenci zagraniczni zmieniają status quo, które przez dekady panowało w naszym jednokulturowym, homogenicznym systemie edukacyjnym. Mają inne wymagania, inaczej rozumieją polecenia, innych działań oczekują od szkoły i nauczyciela, inaczej rozumieją teksty i obrazy, podlegają nawet innym złudzeniom optycznym, a w skrajnych przypadkach - inaczej widzą kolory, niż mieszkańcy Polski. Bywają także obciążeni innymi alergiami, najczęściej występującymi chorobami, traumami i posługują się innym kodem komunikacyjnym w odniesieniu do zagadnień natury emocjonalnej.

Czego dotyczy szkolenie?

Kompetencje międzykulturowe to umiejętność dostrzegania wpływu kultury na nas samych i na członków innych kultur w danym zakresie działania (komunikacja, relacje zawodowe, negocjacje, obsługa klienta).

Można ją wypracować i ćwiczyć na trzech poziomach: świadomość kulturowa (1), komunikacja międzykulturowa (2), zarządzanie wielokulturowością (3).

Informacje organizacyjne

Trenerka: dr Joanna Frączek-Broda.
Długość szkolenia: w zależności od wybranego formatu szkolenia trwa ono od godziny (webinar) do pięciu dni szkoleniowych.
Miejsce szkolenia: szkolenia odbywają się w stacjonarnie, w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie lub w innej wybranej przez klienta lokalizacji lub formule online na wybranej platformie.
Uczestnicy: Maksymalna liczba uczestników jest ograniczona wymaganiami formuły szkoleniowej oraz miejscem lub platformą szkoleniową.
Webinar (w zależności od wybranej platformy): 50-200 osób.
Webinar z sesją Q&A lub webinar interaktywny (w zależności od wybranej platformy): 50 osób.
Szkolenie online z elementami warsztatowymi: 24 osoby.
Wykład stacjonarny: 60 osób (wyjątkiem są uczelnie).
Stacjonarne szkolenie z warsztatem: 24 osoby.
Języki szkolenia: polski lub angielski. W razie zapotrzebowania na szkolenie w innym języku możliwe jest wspomaganie szkolenia przez tłumacza.

Główny cel szkolenia

Podniesienie kompetencji pracowników szkół i uczelni, w których pobierają naukę uczniowie i studenci cudzoziemscy w zakresie zasad funkcjonowania i zarządzania grupą wielokulturową oraz budowania autorytetu pracownika, z którym styka się cudzoziemiec po przyjeździe do Polski.
Zwiększenie wrażliwości i podniesienie kompetencji komunikacyjnych w obszarze wielokulturowym i zapoznanie z komunikacją w różnych kulturach.
Zapoznanie się z aktualnym stanem prawa odnoszącego się do nauki i zamieszkania na terenie RP studentów i uczniów cudzoziemskich oraz ich rodzin.
Zapoznanie się z procesem adaptacji kulturowej, szokiem kulturowym i specyfiką psychologiczną uczniów i studentów zagranicznych.

Jakie tematy poruszamy?

Zróżnicowanie kulturowe w edukacji.
Świadomość międzykulturowa.
Głębokie zróżnicowanie w zarządzaniu i komunikacji.
Tożsamość kulturowa oraz jej wpływ na komunikację i zarządzanie wielokulturową grupą uczniowską lub studencką.
Wymiary kultury i ich praktyczne zastosowanie (“wzór na kulturę” - jak zmierzyć kultury i jak wyciągać wnioski dla komunikacji i zarządzania?).
Komunikacja międzykulturowa - jak rozmawiać z przedstawicielem odmiennej kultury:
Przeszkody w komunikacji;
- komunikacja werbalna i niewerbalna,
- uprzededznia i stereotypy,
- cztery etapy wejścia w kulturę.
Zasady pracy w zróżnicowanej kulturowo szkole lub uczelni.
Obsługa ucznia, studenta lub jego rodziców w środowisku wielokulturowym.
Radzenie sobie z problemami w międzykulturowej szkole lub uczelni.
Przygotowanie środowiska pracy do współdziałania z cudzoziemcami.

W jakie umiejętności celujemy?

Komunikowanie międzykulturowe.
Obsługa ucznia i studenta cudzoziemskiego.
Zarządzanie wielokulturową szkołą lub uczelnią.
Prowadzenie właściwie sformułowanej komunikacji informacyjnej w wielokulturowej edukacji.

Metody dydaktyczne

W zależności od wybranego formatu szkolenia:
Wykład.
Dyskusja.
Studia przypadków.
Warsztat.
Burza mózgów.
Uczenie adaptacyjne.
Projektowanie z przewodnikiem.
Odwrócone uczenie się.
Uczenie się kierowane.

Konsultacje przedszkoleniowe

Przygotowanie programu każdego ze szkoleń z zakresu międzypoko-leniowości jest poprzedzone wywiadem przedszkoleniowym i ankietą przedszkoleniową.
Zapoznajemy się ze specyfiką grupy, a następnie wspólnie projektujemy cele szkoleniowe i program szkolenia.

Składowe szkolenia

Szkolenia z zakresu kompetencji międzykulturowych składają się paru modułów, przy czym niektóre z nich są na wstępie rekomendowane Zamawiającemu. Pozostałe moduły pozostają w jego gestii - zdarza się zatem, że do szkolenia o zarządzaniu międzykulturowym włączana jest np. kwestia komunikacji zdalnej i hybrydowej, autoprezecji i dress-code'u, komunikacji zdalnej i zdalnego prezentowania treści lub komunikacji międzypokoleniowej w różnych kulturach.

Kultura i kultury

Wprowadzenie do zagadnienia. Definicja. Zastosowanie. Powiązania.

Różnice kulturowe

Etnocentryzm. Profile zniekształceń etnocentrycznych. Model Hofstede.

Model Gestelanda.

Komunikacja międzykulturowa

Komunikacja werbalna

i niewerbalna.

Czytanie i słyszenie.

Języki.

Model Meyer.

Zarządzanie międzykulturowe

Szok kulturowy. Uczenie się. Onboarding. Motywowanie. Delegowanie zadań.

Wsparcie prawne

i specjalistyczne.

Program szkolenia

I. KULTURA I KULTURY. Wprowadzenie do świadomości międzykulturowej.

Czym jest kultura i tożsamość kulturowa? Definicje kultur, wyjaśnienie znaczenia kultury dla odbioru świata.
Zróżnicowanie kulturowe – czym się tak naprawdę różnimy w edukacji?
Warsztat: nasze zróżnicowanie kulturowe.
Wymiary kultury według Geerta Hofsetede – czyli jak przewidzieć zachowania i potrzeby ucznia lub studenta z odmiennego kręgu kulturowego? Komunikacja międzykulturowa z uczniem lub studentem i jego rodzicem, a…
- Dystans władzy, czyli czego oczekuje uczeń/student od szkoły/uczelni? Jak w jego/jej/ich kraju rozmawia się z nauczycielem lub wykładowcą i pracownikiem szkoły? Jak objawia się władza i zwierzchność?
- Unikanie niepewności, czyli dlaczego niektóre nacje oczekują “za dużo”, a niektóre nie wierzą zupełnie we współpracę ze szkołą i uczelnią? Dlaczego w relacjach szkoła-rodzice lub szkoła/uczelnia-uczeń/student pojawia się frustracja i z czego ona wynika? Kiedy zbudujemy działającą obsługę ucznia lub studenta zagranicznego? Warunki prawne, zewnętrzne, ustawowe, a obsługa ucznia i studenta.
- Indywidualizm i kolektywizm – dlaczego niektóre nacje pojawiają się w naszym gabinecie tylko grupą? Dlaczego niektórzy nie potrafią rozmawiać z nami samodzielnie? Czym się różnimy od grup kolektywistycznych i jak to wpływa na komunikację w szkole i uczelni? “Czy to już groźba”? Nadinterpretacje zachodzące po obu stronach komunikacji.
- Nastawienie na sukces, czy nastawienie na konsensus? Czego różne nacje oczekują od szkoły lub uczelni, kadry i administracji?
- Terminy i deadliny, czyli dlaczego dla niektórych nacji czas jest zjawiskiem płynnym? Jak wytłumaczyć konieczność związaną z terminami? Jak pomóc uczniowi lub studentowi i rodzicowi cudzoziemskiemu w czasowym dostarczaniu dokumentów/wypełnianiu zobowiązań wobec szkoły i uczelni?
- Pobłażanie sobie i restrykcyjność, czyli jak budujemy opinię w oczach cudzoziemców?
- Warsztat: “Instrukcja komunikacji”.

II. EDUKACYJNY ETNOCENTRYZM. Relacje ze światem, sobą i nauką przez pryzmat kultury.

Przeszkody międzykulturowe:
- Stereotypy i uprzedzenia.
- Ślepota kulturowa.
- Hałas kulturowy.
- Etnocentryzm.
Etnocentryzm w edukacji.Czynniki wpływające na świadomość kulturową (i jak ją wypracować?):
- Świadomość własnego zróżnicowania kulturowego.
- Świadomość istnienia i wpływu na własne oceny, zachowania i działania odruchowe:
- Własnego profilu zniekształceń etnocentrycznych.
- Własnych kulturowych filtrów zniekształceń poznawczych.
- Poziom wykształcenia, poziom tolerancji, poziom uprzedzeń.
- Podatność na stereotypizację i uprzedzenia:
- Stereotypy, uprzedzenia, autostereotypy, etnocentryzm.
- Warsztat: ocena automatyczna - czy zawsze prawdziwa?
Widzenie w różnych kutlurach. Czego nie widzą Twoi uczniowie, studenci i podopieczni?
Słyszenie i mówienie w odmiennych kręgach kulturowych. Dlaczego niektórzy nigdy nie nauczą się mówić bez akcentu?
Czucie, a kultura. Z czego bierze się zupełnie inna odporność na ból, choroby, alergie w różnych kulturach? Jak może nam to pomóc w zarządzaniu szkołą lub uczelnią?
Czytanie i uczenie się w różnych kulturach. Dlaczego uczniowie i studenci z niektórych kultur mimo wysokiego IQ nie potrafią się czegoś nauczyć?
- Kierunek czytania.
- Złudzenia i iluzje.
- Widzenie (kolory, symbole).
Styl dotychczasowej nauki i preferowany styl kognitywny, a osiągnięcia szkolne.
Systemy edukacyjne w wybranych państwach - Ukraina, Białoruś, Rosja, Kazachstan, Chiny, Indie i co z tego zróżnicowania wynika?

III. KOMUNIKACJA MIĘDZYKULTUROWA W EDUKACJI.

Kiedy zaczyna się komunikacja międzykulturowa?
Świadomość kulturowa w komunikacji (CCA - Cross-Cultural-Awareness).
Kompetencja międzykulturowa (CCC – Cross-Culture Competence).
Przeszkody w komunikacji międzykulturowej.
Błędy atrybucyjne i ślepota kulturowa w komunikacji różnorodnościowej.
Szok kulturowy.
- Objawy, wskazówki, metody radzenia sobie i wspierania innych.
- Instytucjonalne wsparcie ze strony szkoły w szoku kulturowym.
- Szok kulturowy, a komunikacja międzykulturowa.
- Neutralizacja szoku kulturowego.
- 4 etapy wchodzenia w społeczeństwo przyjmujące.
- Wykluczenie, integracja, adaptacja, czy asymilacja (i dlaczego nie chcemy dążyć do asymilacji?)
Komunikacja międzykulturowa w praktyce. Komunikacja werbalna.
- Poznajemy się! Czyli o zasadach poznawania się i zwrotach grzecznościowych.
- Komunikacja międzykulturowa, a cisza.
- Komunikacja interpersonalna i instytucjonalna.
- Umiejętności przydatne w komunikacji międzykulturowej.
- Jak informować w komunikacji międzykulturowej?
- Warsztat: Jasna komunikacja niskokontekstowa. Kształty.
- Grzeczność językowa i językowe manifestacje władzy.
- Słuchanie i słyszenie. Model uszu von Thune’a w służbie międzykulturowej komunikacji w edukacji.
- Warsztat: Słyszę, ale czy słucham? Model uszu von Thune’a w praktyce.
Komunikacja niewerbalna:
- Kinezjetyka: mowa ciała, mimika, gestykulacja, ruchy ciała, spojrzenie.
- Parajęzyk: ton, barwa, wysokość, natężenie głosu.
- Samoprezentacja.
- Akceptowalny dotyk.
- Proksemika: dystans interpersonalny, relacje przestrzenne między ludźmi.
- Chronemika.
- Elementy otocznia: temperatura, oświetlenie i in.
- Płeć i role płci.
- Warsztat: Pun games. Praca z ciałem w komunikacji.
Kulturowa mapa komunikacji Erin Meyer:
- Informowanie - wysoki i niski kontekst w komuniacji, czyli konieczność ukrywania informacji w kotekście, czy “wykładanie kawy na ławę”?
- Ewaluacja - bezpośredni, czy pośredni feedback negatywny? Jak udzielamy feedbacku w różnych kulturach?
- Odmawianie - konfrontacyjne, czy niekonfrontacyjne? Czy mówienie “nie” jest moim prawem, czy już obrazą?
- Warsztat: Świadoma komunikacja. Praca z nagraniem.

IV. ZARZĄDZANIE MIĘDZYKULTUROWOŚCIĄ W EDUKACJI.

Zasady współpracy międzykulturowej – wskazówki praktyczne.
Nabór, onboarding, działania operacyjne.
Cztery makrospołeczne warianty relacji międzygrupowych:
- Wyłączenie, segregacja, tygiel etniczny, wielokulturowość.
Na co uważać w czasie integrowania wielokulturowych klas?
Gdzie po wsparcie?Wsparcie terapeutyczne i psychologiczne.
- Wybrane odmienności psychoruchowe dzieci i studentów migranckich.
- Wsparcie państwowe, samorządowe i ze strony NGO’sów.
- Wsparcie finansowe i materiałowe.
- Sytuacja finansowa rodzin migranckich i jej konsekwencje.
- Wsparcie państwowe, samorządowe i ze strony NGO’sów.
- Wsparcie prawne.
- Sytuacja prawna rodzin migranckich i jej konsekwencje.
- Wsparcie państwowe, samorządowe i ze strony NGO’sów.
- Radzenie sobie z wyzwaniami w międzykulturowej szkole – zmniejszanie uprzedzeń i budowanie więzi grupowej:
Sześć warunków, przy spełnieniu których kontakt istotnie zmniejsza uprzedzenia między grupami, pozwalając zbudować nowe jakościowo grupy mieszane kulturowo.
Praktyczne do’s&dont’s w międzykulturowej edukacji - podsumowanie.

PODSUMOWANIE.

Co mogę dla Ciebie zrobić?

Możemy umówić się na rozmowę telefoniczną, komunikację mailową lub spotkanie online w celu omówienia szkolenia dla Ciebie!

Wróć do szkoleń